Հայկական պետականության ձևավորումն ու ամրապնդումը

Ազգային անկախ պետականությունը ծնվեց պատմական դժվարին պայմաններում: Արդեն գիտենք, որ 1918 թ. մայիսին թուրքական զորքերը ներխուժել էին Արևելյան Հայաստան և Այսրկովկաս: Անդրկովկասյան դաշնային հանրապետության վրաց-թաթարական մեծամասնությունը առանձին հաշտության եզրեր էր փնտրում թուրքերի հետ: Հայերը փորձեցին ստանալ գերմանացիների պաշտպանությունը: Գերմանիայի ներկայացուցիչ ֆոն Լոսովի խորհրդով Հայոց ազգային խորհրդի ներկայացուցիչներ Հ. Օհանջանյանն ու Ա. Զուրաբյանը մեկնեցին Բեռլին: Մայիսի 26-ին գումարվեց Անդրկովկասյան Սեյմի վերջին նիստը, որը վրացիների պնդումով ընդունեց ԱԺԴՀ-ի լուծարման մասին որոշում: Այդ օրը հռչակվեց նաև Վրաստանի անկախությունը: Նույն օրը գումարվեց Հայոց ազգային խորհրդի նիստ: Վրաստանի անկախությունն ընդունելով որպես կատարված փաստ՝ Ազգային խորհուրդն իր վրա վերցրեց հայկական շրջանների նկատմամբ ժամանակավոր կառավարության գործառույթներ:

Հովարդ Լավկրաֆտ «Ուլտարի կատուները»

Պատմվածքում ներկայացվում է Ուլտարը, որտեղ մարդը չի համարձակվում կատու սպանել։ Դա ունի իր պատմությունը։ 

Ուլտարում ապրում էին աղքատ վարձակալն ու իր կինը, որոնց բավականություն էր պատճառում թակարդներ դնել ու սպանել հարևան կատուներին։ Բոլորը ատում էին այդ տարօրինակ մարդկանց, բայց միաժամանակ վախենում էին և հոգ տանում, որ իրենց սիրելի կենդանին չթափառի ու չմոտենա այդ մարդկանց տնակին, որը թաքնված էր հսկա կաղնիների տակ։ 

Մի անգամ տարօրինակ օտարականների քարավանը հարավից մտավ Ուլտար։ Քարավանի հետ գալիս էր մի փոքրիկ տղա, որի միակ ունեցածը փոքրիկ սև կատուն էր։ Ուլտարում իջևանելու երրորդ գիշերը տղան չգտավ իր կատվին, և բնակիչները ստիպված պատմեցին նրան ծերունու ու իր կնոջ մասին։ Ու երբ նա լսեց դա, խորասուզվեց մեդիտացիայի մեջ, իսկ հետո սկսեց աղոթել։ 

Գիշերը օտարականները լքեցին Ուլտարը և նրանց գնալուց հետո ամբողջ քաղաքում հնարավոր չէր գտնել ոչ մի կատվի։ Բայց հաջորդ օրը լուսաբացին մարդիկ տեսան իրենց կատուներին, նստած օջախների վրա։ Սակայն կատուները հրաժարվում էին ուտել միս ու խմել կաթ ու միայն քնում էին կրակի մոտ կամ արևի տակ։

Տարածքային հակամարտություններ

Պատերազմների բովանդակությունը, դրանց նպատակները կարող են տարբեր լինել, բայց գլխավոր նպատակը եղել և մնում է պետական սահմանների փոփոխությունը, պետության զբաղեցրած աշխարհագրական տարածքի ընդարձակումը, նրա քաղաքական, ռազմական, տնտեսական ազդեցության մեծացումը: Այդպիսին էին և՛ երկու համաշխարհային պատերազմները, և՛ դրանից հետո սկսված «սառը պատերազմը», և՛ այսօր էլ շարունակվող «տաք» պատերազմները։ Ներկայումս աշխարհում հաշվվում է մոտ 300 վայր, որոնց շուրջ բորբոքված պայքարը կարող է բնութագրվել որպես տարածքային հակամարտություն: Դրանց մեկ երրորդը, այսպես կոչված, «թեժ կետերն» են, որտեղ հակամարտությունը զինված բախումների տեսք է ստացել։ Տարածքային հակամարտություններն ըստ իրենց բնույթի կարելի է բաժանել երկու խմբի.
• հակամարտություններ պետությունների միջև,
• հակամարտություններ պետությունների ներսում:

Հակամարտությունների մեծ մասը լուծվում է պատերազմի միջոցով, հաղթողի իրավունքով: Շատ դեպքերում վեճը դրանից հետո էլ իր լուծումը չի գտնում և տասնամյակներ, անգամ հարյուրամյակներ շարունակ փչացնում է հարևան ժողովուրդների ու պետությունների հարաբերությունները: 

Սև լիճ

Սև լիճը բնական ավազան է, որը գտնվում է  Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի և Արցախի Հանրապետության սահմանագլխին՝ Մեծ Իշխանասար լեռան հարավարևելյան լանջին՝ 2658 մ բարձրության վրա։ Անհոսք քաղցրահամ լիճ է։

Մակերեսը մոտ 2 կմ² է, երկարությունը՝ 1,6 կմ, լայնությունը՝ 1,2 կմ, առավելագույն խորությունը մոտ 7,5 մ է, ջրի ծավալը՝ ավելի քան 9 միլիոն մ³։ Ջուրը վճիտ է, սառնորակ։ Լճում բուծում են իշխան ձուկ։ Ջուրն օգտագործվում է ոռոգման համար։ Լճից անմիջապես արևելք գտվում է ավելի փոքր Ջանլիճ կոչվող լճակը։

Գոյություն ունի անվան ծագման երկու ավանդույթ․

• Ըստ ավանդույթի ժամանակին քառասուն գլխանի մի վիշապ է եղել, խմել է այս լճի ջրի կեսը, հետո պառկել, որ հանգստանա, մյուս կեսն էլ խմի, ցամաքեցնի։ Աստծու հրամանով՝ սարերը մոտեցել են, վերցրել այդ լիճը, բարձրացել, հասցրել են մինչև երկինք, ազատելով վիշապից։ Վիշապն այլևս չի կարողացել վերև բարձրանալ ջուր խմելու, ծարավել է, ճաքճքել, տրաքել, ցրիվ եկել չորս կողմը։
• Այստեղ ապրում են ջրի խոզեր, շներ, ձիեր և մեծ ձկներ։ Սև լճում ապրում է նաև մի գեղեցիկ աղջիկ։ Երբ արև է լինում նա դուրս է գալիս ջրի երեսը և խաղում է ալիքների հետ։ Այս աղջիկն է, որ կպչելով լճի մեջ ընկած կենդանու ոտից, չի թողնում, որ նա դուրս գա ջրից։

What do you remember?

a. Complete the second sentence so that it means the same as the first.

1. I don’t have a car, but I would like one.
   I wish I had a car.
2. Please stop whistling. I’m trying to concentrate.
   I wish they would stop whistling. I’m trying to concentrate.
3. I regret not speaking to her before she left.
   I wish I had spoken to her before she left.
4. He got a good job although he didn’t have the right qualifications.
   He got a good job despite not having the right qualifications.
5. That’s the man for whom I used to work.
   That’s the man I used to work for.

b. Choose a, b or c.

1. I opened the door quietly so as not to wake my father up.
2. He still works even though he won a million pounds on lottery last year.
3. That’s the house in which Shakespeare was born.
4. Do you realize what you’ve done?
5. That dog follows me wherever I go.

c. Circle the right word.

1. That walk was exhausting. I need a good rest now.
2. I was really shocked when I read the email.
3. This company had forty employees.
4. Do you do business with many foreign companies?
5. That lawyer must be very successful — he’s got so many clients.

d. Complete the missing words.

1. Will the company make a profit or loss this year?
2. The slogan for their new advertising campaign is ‘You’ll never find a better one.’
3. My uncle was made
4. We are planning to launch our new product in September.
5. The bank has branches all over the country.

e. Complete the sentences with one word.

1. He has set up a new company which makes software.
2. Our local shop has been taken over by a big supermarket chain.
3. They missed the last bus so I ended up having to drive them home.
4. There are many different kinds of pasta, such as fetticine.
5. Many English words come from French, for example royal.

f. Complete the sentence using the bold word and prefix.

1. This word is very difficult to say. I always mispronounce it.
2. When I finish my first degree I want to get a … qualification.
3. The city center was completely … after the war.
4. We are really underpaid. We can hardly survive on our salary.
5. The actress wrote her autobiography after she retired.

g. Underline the word with a different sound.

1. amusing, business, whose, misunderstand
2. staff, branch, launch, market
3. colleague, logo, though, owner
4. client, biannual, irritate, tiring
5. company, shocked, money, worried

Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրները 20-րդ դարի առաջին կեսին

Փարիզի վեհաժողովի և Վերսալ–վաշինգտոնյան համակարգի շրջանակներում էական փոփոխություններ գրանցվեցին նաև Մերձավոր և Միջին Արևելքում։ Այստեղ ձևավորվեց աշխարհաքաղաքական նոր իրավիձակ։ Նախկինում եղած մեկ խոշոր պետությանը` Օսմանյան կայսրությանը, փոխարինեցին մի քանի պետություններ։ 

Մեծ Բրիտանիայի և Ֆրանսիայի միջև 1916 թ. կնքված Սայքս–Պիկոյի գաղտնի համաձայնագրով Օսմանյան կայսրության կազմում գտնվող արաբական շրջանները պետք է բաժանվեին նրանց միջև։ 1918 թ. հոկտեմբերին Մերձավոր Արևելքում անգլիական զորքերի հրամանատար գեներալ Ալլեն-բիի հրամանով Պաղեստինը, Սիրիան, Հորդանանը և Լիբանանը բաժանվեցին երեք ազդեցության գոտիների, որտեղ բարձրագույն իշխանությունը պատկանում էր անգլիական զինվորական հրամանատարությանը։ 
Մանդատի վերաբերյալ Ազգերի լիգայի որոշման համաձայն` Ֆրանսիան իրավունք ստացավ Սիրիայում և Լիբանանում պահելու զինուժ, ոստիկանություն և օգտագործելու բոլոր հաղորդակցության ուղիներն ու կապի միջոցները:

Աշխարհամարտում Օսմանյան կայսրությունը ծանր պարտություն կրեց։ Անտանտի զորքերը Մուդրոսի զինադադարի կնքումից հետո մտան Դարդանելի և Բոսֆորի նեղուցներ, այնտեղից էլ` Սև ծով։ Տարածքային կորուստները և սուլթանի անզորությունը` կանգնեցնելու տերության փլուզումը, խթանեցին ազգայնական ուժերի միավորմանը գեներալ Մուստաֆա Քեմալի գլխավորությամբ: 1923 թ. Թուրքիան հռչակվեց հանրապետություն՝ Անկարա մայրաքաղաքով։ Քեմալը վարում էր երկրի արդիականացման քաղաքականություն արևմտականացման ուղիով։ Նրա նպատակն էր ստեղծել աշխարհիկ պետություն։ 

Պատերազմի միջազգային իրավական կարգավորումը

Ազգային պաշտպանության և ռազմական անվտանգության ապահովումը պետության հիմնական գործառույթն է։ Անվտանգության շահերը բոլոր երկրներին ստիպում են ակտիվորեն համագործակցել ռազմական ոլորտում բազմակողմ, տարածաշրջանային և երկկողմ մակարդակներում, հատկապես միջկառավարական կազմակերպությունների շրջանակներում։ Միջազգային ռազմական գործունեությունն այսօր ուղղված է առաջին հերթին ագրեսիայի և զինված հակամարտությունների ճնշմանը, սպառազինությունների և զինված ուժերի կրճատմանը, որոշակի տարածական միջավայրում վտանգավոր ռազմական գործողությունների կանխմանը, տիեզերքում, բաց ծովում ռազմական գործողությունների սահմանափակմանը և այլն: Միևնույն ժամանակ, պետությունների և միջազգային կազմակերպությունների միջև ռազմական համագործակցության մասշտաբները մշտապես ընդլայնվում են։

Ժամանակակից պայմաններում էապես փոխվել են պատերազմների նպատակները, միջոցները, մեթոդներն ու բնույթը, որոնք փաստացի արդեն վերանվանվել են միջազգային և ոչ միջազգային բնույթի զինված հակամարտությունների։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից ի վեր չի եղել ոչ մի զինված հակամարտություն, որը սկսվել, իրականացվել և ավարտվել է պատերազմի ավանդական օրենքներով և սովորույթներով։ Աշխարհի առաջատար երկրներն ընդունել են միջուկային և զանգվածային ոչնչացման այլ տեսակներ, որոնք գործնականում անհնար է օգտագործել առանց ընդհանուր քաղաքակրթությանը վնաս պատճառելու։ Զինված ուժերի կողմից սովորական պատերազմի միջոցների կիրառումը դարձել է անցողիկ, մարտական ​​գործողություններն այժմ իրականացվում են ավերիչ ուժերի կողմից՝ օգտագործվում են ռազմա-տիեզերական ուժեր, որոնք ուղարկվում են բաց ծովից, բարձրություններից առանց ռազմական դաշտ ներխուժելու ։

Clauses of contrast and purpose

a. Complete the sentences with one word.

1. We enjoyed our holiday despite the weather.
2. Carl doesn’t like spending money even though he’s very rich.
3. They went to the airport to catch a plane.
4. Sandy made a note of his number so as not to forget it.
5. My mother called the doctor’s in order to make an appointment.
6. Guy passed the exam in spite of the fact that he hadn’t studied much.
7. Angela took a jacket so that she wouldn’t get cold.
8. Though the service was poor, the meal was delicious.
9. I went home for a shower before I went out.
10. Despite being late, he stopped for a coffee.

b. Rewrite the sentences.

1. We took a taxi so as not to arrive late.
   We took a taxi so that we wouldn’t arrive late.
2. Despite earning a fortune, she drives a very old car.
   Although she earns a fortune, she drives a very old car.
3. Everyone saw the film even though the reviews were terrible.
   Everyone saw the film in spite of the terrible reviews.
4. The plane managed to land despite the very thick fog.
   The plane managed to land even though there was a very thick fog.
5. I told her I liked her jacket so that I wouldn’t offend her.
   I told her I liked her jacket so as not to offend her.
6. The manager called a meeting so as to explain the new policy.
   The manager called a meeting in order to explain the new policy.

504 Essential words (Lesson 11)

a. Fill in the blanks.

1. The old man had lived for seven decades.
2. He had the vision that some day there would be peace on earth.
3. Only a minority of the senators were against welfare.
4. No one has ever had even a glimpse of the future.
5. People used to think it was an absurd idea that human beings could ever fly.
6. We make frequent visits to Florida in the winter.
7. If you have any questions, don’t hesitate to ask.
8. There was only a solitary man on the beach.
9. The conflict was over the high cost of bread.
10. Recent studies have shown that the cost of living has gone up rapidly.
11. The gun alone was evidence enough to convict the killer.
12. The stories Henry told people about his adventures turned out to be merely fiction.

b. Matching

• Vision – sense of sight (h)
• Fiction – that which is imagined or made up (g)
• Frequent – happening often (b)
• Absurd – plainly not true or sensible (k)
• Minority – smaller number or part (i)
• Evidence – that which makes clear the truth or falsehood of something.
• Conflict – direct opposition
• Decade – ten years
• Glimpse – a short, quick view
• Recent – occurring not long ago
• Solitary – alone
• Hesitate – fail to act quickly

Business and advertising

a. Complete with verbs from the list.

1. Launch a company (start)
2. Manufacture a product (make in a factory)
3. Market a product (sell using advertising)
4. Import materials (buy from another country)
5. Export your product (sell to other countries)
6. Expand — get bigger
7. Become the market leader (be the most successful company)
8. Take over another company (get control of)
9. Set up a new product, an advertising campaign (show for the first time)
10. Merge with another company (combine to make one single company)

b. Do or make? Put the words or phrases in the right column.

Do — business, a job, market research
Make — a deal, a decision, money, a profit, somebody redundant

c. Organizations. Match the words and definitions.

1. Chain — a group of shops, hotels, etc. owned by the same person or company
2. Business — an organization which produces or sells goods or provides a service
3. Multinational — a company that has offices or factories in many countries
4. Head office — the main office of a company
5. Branch — an office or shop that is part of a larger organization

d. People. Match the words and definitions.

1. Staff — the group of people who work for an organization
2. Employee — a person who works for somebody
3. Employer — a person or company that employs other people
4. Customer — someone who buys goods or services from a shop
5. Client — someone who receives a service from a professional person
6. Colleague — a person who works with you
7. Director — the person who manages or controls a company or organization
8. Owner — the person who owns a business
9. Head of department — a person who is in charge of a department in a company
10. Manager — a person in charge of part of an organization, a branch

e. Match the words or phrases and pictures.

1. Logo
2. Advertisement
3. Commercial
4. Slogan
5. Junk mail
6. Cold-calling